Probl Hig Epidemiol 2017, 98(4): 381-386pl

Ocena stanu odżywienia dzieci z regionu Małopolski

Ewa Błaszczyk-Bębenek, Jaśmina Żwirska, Małgorzata Schlegel-Zawadzka

Zakład Żywienia Człowieka, Instytut Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Streszczenie
Wprowadzenie. Ze względu na zjawisko trendu sekularnego nieustannej aktualizacji podlegają, na całym świecie, biologiczne układy odniesienia. Przegląd literatury, zarówno krajowej, jak i zagranicznej, skłania do zwrócenia uwagi na potrzebę uaktualniania danych dotyczących stanu odżywienia dzieci i młodzieży również pod względem składu ciała (masa tłuszczowa, beztłuszczowa masa ciała, woda ciała).
Cel. Ocena stanu odżywienia uczniów pochodzących z regionu Małopolski z wykorzystaniem wybranych wskaźników antropometrycznych oraz analizy bioimpedancji elektrycznej z uwzględnieniem płci badanych.
Materiały i metody. W badaniu udział wzięło 347 uczniów (154 chłopców i 193 dziewczynki), w wieku 7-16 lat, głównie z terenów wiejskich Małopolski. Oceny stanu odżywienia dokonano na podstawie wybranych parametrów antropometrycznych, tj.: masy ciała z uwzględnieniem zawartości tkanki tłuszczowej, beztłuszczowej masy ciała i wody ciała oraz wysokości ciała, obwodu talii i bioder. Skład ciała został określony metodą bioimpedancji elektrycznej. Obliczono również wskaźniki BMI oraz WHtR.
Wyniki. Średnia wieku uczestników badania wyniosła 12,85±1,86 lat. Większość badanych uczniów charakteryzowała się prawidłową proporcją masy ciała do wysokości ciała (66,8%). Nadwagę - wg interpretacji wskaźnika BMI - stwierdzono u 10,1% badanych ogółem, w tym u 10,4% chłopców i 9,8% dziewczynek, otyłość u 6,1% badanych (5,8% chłopców i 6,2% dziewczynek). Niedobory masy ciała występowały u 6,1% uczniów (7,3% dziewczynek i u 4,6% chłopców). Otyłość brzuszna diagnozowana na podstawie wskaźnika WHtR, była u 9,7% chłopców i 5,2% dziewczynek. Stwierdzono nieprawidłowy skład ciała u większości uczniów. Dotyczył on zbyt małej zawartości wody w organizmie (72,3% badanych). Nadmiar tkanki tłuszczowej dotyczył 16,2% badanych ogółem (12,3% chłopców oraz 19,2% dziewcząt). Średnia beztłuszczowa masa ciała w badanej grupie wyniosła 38,65±8,87 kg.
Wnioski. Większość badanych uczniów charakteryzowała się prawidłową proporcją masy ciała do wysokości i nie była zagrożona otyłością brzuszną; jednak wśród badanych występowały zarówno niedobory masy ciała, jak i nadwaga oraz otyłość. W ocenie składu ciała badanych uczniów wykazano liczne nieprawidłowości.

Słowa kluczowe:  stan odżywienia, otyłość, nadwaga, dzieci, otyłość brzuszna