Probl Hig Epidemiol 2019, 100(2): 89-94pl

Występowanie zaburzeń snu wśród pielęgniarek pracujących w systemie zmianowym

Beata Babiarczyk ^1/, Małgorzata Bujok ^2/

1/ Katedra Pielęgniarstwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
2/ Sanatorium i Szpital Uzdrowiskowy Równica w Ustroniu

Streszczenie
Wprowadzenie. Zawód pielęgniarki(rza) wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe. Szczególnie istotne dla współczesnych badaczy stały się konsekwencje zdrowotne pracy w systemie zmianowym. Wiadomo, iż praca zmianowa negatywnie wpływa na rytm okołodobowy i niesie za sobą poważne skutki ujawniające się m.in. w postaci zaburzeń snu.
Cel. Analiza problemu występowania zaburzeń snu, w kontekście jakości i długości jego trwania, wśród pielęgniarek pracujących w systemie zmianowym.
Materiały i metody. Użyto metody sondażu diagnostycznego, z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety własnej oraz Ateńskiej Skali Bezsenności. Badania przeprowadzano w jednym ze szpitali na terenie woj. śląskiego, wśród 100 pielęgniarek(rzy) pracujących co najmniej 6 miesięcy w systemie zmianowym.
Wyniki. Badani pracowali średnio 21,3±11,7 lat w systemie zmianowym. W zakresie higieny snu zasadnicza część badanych nie była usatysfakcjonowana z wypoczynku nocnego, a wybudzenie poranne zwykle łączyła z odczuciami niewyspania i zmęczenia. Większość osób miało zaburzenia snu predysponujące do rozwoju bezsenności (53%) lub aktualnie na nią chorowało (27%). Wiek, sytuacje stresowe oraz ilość dyżurów nocnych w ciągu miesiąca wpływały wprost proporcjonalnie na wartości skali bezsenności.
Wnioski. Praca zmianowa przekłada się na jakość czynników związanych z higieną snu, styl życia badanych i występowanie objawów bezsenności o różnym nasileniu. Zależność ta wydaje się być dwustronna i w tym kontekście wskazane byłoby pogłębienie badań w tym zakresie.

Słowa kluczowe:  zaburzenia snu, bezsenność, praca zmianowa, pielęgniarki, rytm okołodobowy