ISSN 1895-4316 |
piątek, 29.03.2024 |
||||
|
|||||
PHiE 2019, 100(2)
kryteria wyszukiwania:
|
Probl Hig Epidemiol 2018, 99(3): 205-210pl
Nowotwory złośliwe a cukrzyca - podobieństwa i różnice w profilaktyceJadwiga Zapała 1/, Bożena Zawadzka 2/, Marzena Pyk 3/ 1/ Zakład Profilaktyki Onkologicznej, SPZOZ Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach 2/ Zakład Pedagogiki Zdrowia i Kultury Fizycznej, Instytut Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach 3/ Dyrektor ds. pielęgniarstwa, SPZOZ Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach Streszczenie Obecnie obserwuje się znaczny wzrost chorób cywilizacyjnych, do których należą zarówno nowotwory złośliwe, jak i cukrzyca typu 2. Jako częsty powód wzrostu zachorowalności na powyższe schorzenia w społeczeństwie podaje się postęp cywilizacyjny i związane z tym zmiany w zachowaniach zdrowotnych. Niewłaściwe żywienie oraz niedobór aktywności ruchowej w dużym stopniu zwiększają możliwość wystąpienia obu jednostek chorobowych. Badania wskazują, że ryzyko nowotworów i cukrzycy rośnie także wśród osób, które oprócz czasu poświęconego na odpoczynek bierny były także aktywne fizycznie. Kolejnym bardzo istotnym czynnikiem ryzyka z grupy zachowań jest palenie tytoniu. Stanowi ono jedną z najważniejszych przyczyn nowotworów, ale jednocześnie jest czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2. Osoby palące są o 44% częściej zagrożone wystąpieniem cukrzycy, a ryzyko zachorowania rośnie wraz z ilością wypalanych papierosów. Występowanie tych samych czynników ryzyka w obu jednostkach chorobowych wymusza podejmowanie działań interdyscyplinarnych (diabetologów, onkologów) celem prewencji zarówno chorób nowotworowych, jak i cukrzycy. Propagowanie zdrowego stylu życia, szczególnie wśród dzieci i młodzieży, zyskuje dzięki temu jeszcze większe znaczenie, zwłaszcza w obliczu narastającej epidemii otyłości w tej grupie wiekowej. Przez wiele lat prowadzono badania mające na celu analizę zwiększonego ryzyka niektórych nowotworów u osób już cierpiących na cukrzycę. Potwierdzono związek pomiędzy cukrzycą typu 2 a zwiększonym ryzykiem wystąpienia nowotworów trzustki, wątroby, jelita grubego, sutka i endometrium. Niektóre badania wskazują na wzrost ryzyka raka płuca u obu płci i wielu innych nowotworów. Autorzy jednego z badań wskazują, że u jednej piątej badanych pacjentów zdiagnozowano nowotwór oraz cukrzycę w czasie krótszym niż rok, co sugeruje konieczność wczesnej diagnostyki u pacjentów ze świeżo wykrytą cukrzycą w kierunku określonych nowotworów. Słowa kluczowe: cukrzyca, nowotwory, prewencja nowotworów |