Probl Hig Epidemiol 2018, 99(3): 259-267pl

Skuteczność interwencji promującej aktywność fizyczną w miejscu pracy wśród pracowników starszych

Marzena Malińska, Joanna Bugajska

Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie

Streszczenie
Wprowadzenie. Aktywność fizyczna jest ważnym czynnikiem mającym znaczenie dla poprawy i utrzymania dobrego stanu zdrowia, szczególnie w wśród osób starszych.
Cel. Ocena skuteczności 3-miesięcznej interwencji promującej aktywność fizyczną w miejscu pracy. Szczególną uwagę zwrócono na jej wpływ na aktywność fizyczną i ogólną wydolność fizyczną, wybrane wskaźniki antropometryczne oraz występowanie dolegliwości mięśniowo-szkieletowych wśród pracowników 50+.
Materiały i metody. W interwencji wzięło udział 25 osób (56,7±4,1). Grupę kontrolną stanowiło 19 osób (56,1±4,8), nieuczestniczących w interwencji. Program interwencji obejmował pakiet działań w zakresie ćwiczeń fizycznych oraz szkoleń i warsztatów. Zajęcia sportowe były prowadzone przez przeszkolonych trenerów, 3 razy w tygodniu po 60 minut, w ciągu zmiany roboczej pracowników. Uczestnicy badań byli przed i po interwencji poddani ocenie: 1. aktywności fizycznej (IPAQ długa wersja), 2. ogólnej wydolności fizycznej (VO_2max), 3. wybranych wskaźników antropometrycznych (masa ciała, BMI, WHR, pomiar obwodu bioder, talii i ud oraz grubość wybranych fałd skórno-tłuszczowych) oraz 4. częstości występowania dolegliwości mięśniowo-szkieletowych (Nordic Musculoskeletal Questionnaire).
Wyniki. Po 3 miesiącach trwania interwencji zaobserwowano pozytywny jej wpływ na: 1. zwiększenie aktywności fizycznej pracowników związanej z rekreacją w czasie wolnym, przemieszczaniem się pracowników oraz pracą w domu, ogrodzie i opieką nad rodziną; 2. poprawę wyników niektórych danych antropometrycznych, w szczególności zmniejszenia fałd skórno-tłuszczowych i obwodu talii wśród mężczyzn oraz obwodu ud wśród kobiet oraz 3. zmniejszenie występowania dolegliwości mięśniowo-szkieletowych, w szczególności dolegliwości odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, stawów kolanowych oraz odcinka szyjnego kręgosłupa.
Wnioski. Istnieje potrzeba opracowywania i wprowadzania programów promujących aktywność fizyczną w miejscu pracy. Jak pokazują uzyskane wyniki badań już po 3 miesiącach trwania interwencji zaobserwowano poprawę stanu fizycznego pracowników 50+.

Słowa kluczowe:  interwencja, aktywność fizyczna, pracownicy starsi, dolegliwości mięśniowo-szkieletowe, wskaźniki antropometryczne