Probl Hig Epidemiol 2018, 99(3): 294-301pl

Analiza czynników potencjalnie związanych z nadkonsumpcją żywności niekorzystnej dla zdrowia oraz ze stanem odżywienia kobiet z Polski Południowej

Agnieszka Ostachowska-Gąsior ^1/, Emilia Kolarzyk ^1,2/, Renata Majewska ^3/, Jacek Kwiatkowski ^1/, Izabela Załęska ^4/

1/ Zakład Higieny i Dietetyki, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie
2/ Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia w Krakowie
3/ Zakład Epidemiologii, Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie
4/ Zakład Kosmetologii Profesjonalnej, Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie

Streszczenie
Wprowadzenie. Wytyczne do oceny jakości diety i poziomu aktywności fizycznej zostały podane w Kwestionariuszu do badania zachowań żywieniowych i opinii na temat żywności i żywienia PAN.
Cel. Określenie czynników mających związek z nadkonsumpcją (określaną spożyciem częstszym niż raz w tygodniu) produktów niekorzystnych dla zdrowia, a także ze stanem odżywienia kobiet z Polski Południowej oraz oszacowanie związku między stanem odżywienia a stopniem natężenia aktywności fizycznej.
Materiały i metody. Badaniami objęto 882 kobiety, w wieku 33,57±13,74 lat. Weryfikowano związek między nadkonsumpcją 14 produktów/potraw niekorzystnych dla zdrowia, a takimi czynnikami, jak: wiek, miejsce zamieszkania, aktywność fizyczna w pracy /uczelni i czasie wolnym, BMI, samoocena stanu zdrowia. Zastosowano wielowymiarową regresję logistyczną i ANOVA.
Wyniki. Ponad 1/4 kobiet miała nadwagę i otyłość, natomiast 1/3 deklarowała niską aktywność fizyczną. Wraz z wiekiem zmniejszała się częstość nadkonsumpcji niezalecanych napojów, natomiast w przypadku pozostałej żywności zależność była odwrotna. Miejsce zamieszkania determinowało nadmierne spożywanie mięsnych i mącznych potraw smażonych, masła i smalcu, a gorszy stan zdrowia rzadszą nadkonsumpcję słodyczy i napojów słodzonych. Duża aktywność fizyczna w czasie wolnym zmniejszała, a w pracy/uczelni zwiększała nadkonsumpcję żywności niezalecanej.
Wnioski. Zależność pomiędzy nadkonsumpcją poszczególnych produktów a analizowanymi czynnikami była zróżnicowana. Najczęstsza nadkonsumpcja dotycząca masła (66% badanych) zależała od wielu czynników, natomiast w przypadku pieczywa jasnego (51% badanych) zależała tylko od aktywności fizycznej. Stan odżywienia nie był determinowany przez nadkonsumpcję żywności niekorzystnej. Stwierdzono istotny związek między BMI a stopniem aktywności fizycznej w czasie wolnym.

Słowa kluczowe:  żywność antyzdrowotna, BMI, aktywność fizyczna, kobiety, nadkonsumpcja